ik ben fotograaf. ben ik fotograaf?

Vandaag, 19 augustus, is de dag van de fotografie. Ik grijp dit moment aan om wat te filosoferen over wat nu precies een fotograaf maakt.

Het is de vraag die al enkele weken op mijn lever ligt. Misschien wat langer zelfs. Wellicht gaan we al terug naar het moment dat ik mijn bijberoep stopzette. Zelfs in die negen jaar had ik moeite om de zin “ik ben fotograaf” over mijn lippen te krijgen. Ik was (en ben) immers project manager en daarnaast af en toe eens fotograaf. Dat maakt je toch geen “fotograaf”? Wat maakt iemand dat dan wel? We zijn toch allemaal fotograaf? Bijna iedereen tuurt constant door de camera van de smartphone. Of we nu in Londen, Plopsaland of in Brugge lopen. Op concerten nemen ze ons zicht af. De smartphone en bijhorende camera is overal. Mij zal je niet horen zeggen dat die geen deftige foto’s kan nemen. Een goede smartphonecamera en iemand die er overweg mee kan, levert vaak hele mooie beelden op. Wat maakt dan een fotograaf?

iPhone versus ‘de grote camera’

De optelsom op mijn harde schijf liegt alvast niet: voor het tweede jaar op rij zal het aantal smartphonebeelden dat van mijn “grote camera” (of camera’s) overtreffen. Het is dan ook zo’n handig ding en je hebt het overal bij je. Ik klik er geweldig op los en mijn cloudopslag en harde schijven barsten uit hun voegen. De digital clutter was nog nooit zo immens. Hoewel sommige van mijn beste beelden uit dat kleine ding komen, doet het mij geen fotograaf voelen. Want iedereen kan het en zo moeilijk is het nu ook weer niet… . Toch?

Visuele ingesteldheid

Ben ik ergens, dan denk ik in beelden. Ik wil het soms niet, maar ik kan het echt niet laten. Overal waar ik kom, zie ik ze. Een goed voorbeeld is het concert van Oasis. Ik geniet met volle teugen van het concert, ga er helemaal in op. Toch zie ik alles constant in “kaders”. Mijn hoofd gaat aan het werk en voor ik het weet, heb ik mijn iPhone vast. Er zitten enkele mooie herinneringen aan het concert bij. Ik wil immers een herinnering, maar ook geen belevenis door de smartphone. Plots heb ik een idee rond een beeld van het bier dat in de lucht gegooid wordt. Dat is te moeilijk om op foto te krijgen want onvoorspelbaar dus maak ik een ander sfeerbeeld.

Ik postte deze foto afgelopen week op Instagram en kreeg onmiddellijk fijne reacties. Maakt dit me dan een fotograaf?

“Daar kon je wel je gading vinden zeker, als fotograaf?”

In juni waren we enkele dagen in Londen. Uiteraard zeul ik dan mijn fototoestel mee want ik kan het gewoonweg niet laten. Na afloop sprak iemand mij erop aan. Ik kon wellicht mijn hart ophalen bij al die fotogenieke plekjes. Ik, als fotograaf. Er werd wat geknikt, maar ik wimpelde de stelling vooral af. Onder het mom van: “maar ik was er niet alleen dus ik heb me ingehouden”. Ja, ik zocht er naar de andere kiekjes, naast een miljoen standaard kiekjes. Maakt dit me dan een fotograaf?

Meer doen, minder denken

Misschien moet ik het gewoon doen en me de vraag niet stellen. Mijn fotomateriaal blijft alleszins hetzelfde en dat zal nog lang zo zijn. Daar heb ik niet bepaald een probleem mee, maar het roept vragen op in de zin van “wat na?”. Zal ik nog investeren in zo’n grote camera? Ik geniet van het nemen van de beelden en ze achteraf te bekijken, dat wel. Zo’n camera meezeulen, blijft wel een ding. Bovendien voel ik me vaak een ballast op zoek naar het perfecte plaatje. Ik oefen een hobby uit en mijn gezelschap staat er op te kijken.

Projectjes

Een projectje kan een hobby nieuw leven inblazen, dat heb ik al vaak gemerkt. Ik heb altijd wel een projectje nodig. Dat is niet noodzakelijk geprojecteerd op fotografie, dat kan eender waar zijn. Misschien moet ik toch eens gaan voor dat analoge verhaal. Terugkeren naar de essentie. Iets wat al lang op het verlanglijstje staat.

Verslavend

Hoe dan ook: fotograferen werkt verslavend. Therapeutisch zelfs. Het hielp mij erdoor in corona en op veel andere momenten. Ik wil ook zo veel mogelijk koesteren. Bang dat mijn hoofd het ooit niet meer zou kunnen, zoek ik de vlucht in beelden. Ze zijn mijn meest kostbare goed. Ben ik dan minder aanwezig? Bij momenten misschien wel, maar daar neem ik vrede mee.

Ben ik dan, alles opgeteld, toch een fotograaf? Misschien wel. Ik ben er dan wel ééntje met een sluimerende identiteitscrisis, de sluitertijd is lang. Het diafragma blijft klein, we krijgen het wel verder open.